Dzieci i ADHD – jak rozpoznać objawy? Co dalej?

W tym artykule opowiemy, czym naprawdę jest ADHD u dzieci, jakie sygnały powinny zwrócić uwagę opiekunów oraz jak wygląda proces diagnozy w naszym Centrum. Przede wszystkim jednak – pokażemy, że diagnoza to nie etykieta, lecz narzędzie pozwalające zrozumieć dziecko i udzielić mu skutecznego wsparcia.

Co to jest ADHD?

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to jedno z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Nie oznacza ono „złego wychowania”, „niegrzecznego dziecka” ani „leniwego ucznia”. To inny sposób działania mózgu, który może wpływać na:

• zdolność do koncentracji i skupienia uwagi,

• kontrolę impulsów,

• poziom aktywności fizycznej i wewnętrznego napięcia,

• funkcjonowanie w grupie i relacje społeczne.

Dzieci z ADHD nie są gorsze – są inne. I potrzebują zrozumienia, a nie oceniania.

Kiedy warto sięgnąć po konsultację?

Wielu rodziców zastanawia się, czy zachowania ich dziecka mieszczą się jeszcze w normie rozwojowej, czy są już objawem wymagającym diagnozy. Warto przyjrzeć się codziennemu funkcjonowaniu dziecka – zarówno w domu, jak i w przedszkolu czy szkole.

Niepokojące objawy mogą obejmować:

• trudności z koncentracją i łatwe rozpraszanie się,

• ciągły ruch, niemożność usiedzenia w miejscu,

• impulsywność, szybkie reagowanie bez zastanowienia się nad konsekwencjami,

• zapominanie, gubienie rzeczy, trudności w organizowaniu zadań,

• trudności w relacjach z rówieśnikami lub dorosłymi.

Warto pamiętać, że każdy z tych objawów może pojawiać się u dzieci okazjonalnie. Kluczowe jest jednak to, czy występują one często, w różnych środowiskach i czy utrudniają codzienne funkcjonowanie dziecka oraz jego otoczenia.

Jak wygląda proces diagnozy ADHD w Neuromentis?

Etapy, czas trwania i to, co naprawdę warto wiedzieć

Diagnoza ADHD to nie jednorazowe spotkanie ani szybkie rozpoznanie „na oko”. To złożony, wieloetapowy proces, który ma na celu poznanie dziecka w różnych obszarach jego funkcjonowania: emocjonalnym, poznawczym, społecznym i wychowawczym. W Neuromentis traktujemy diagnozę nie tylko jako drogę do rozpoznania zaburzenia, ale jako szansę na zrozumienie dziecka i jego potrzeb.

Poniżej krok po kroku opisujemy, jak wygląda diagnoza ADHD w naszym Centrum – co się dzieje na poszczególnych etapach, kto w niej uczestniczy i dlaczego warto dać sobie czas na ten proces.

1. Konsultacja kwalifikacyjna – pierwszy krok do rozpoczęcia diagnozy

Proces rozpoczyna się od wstępnej konsultacji z psychologiem lub lekarzem psychiatrą. To moment, w którym rozmawiamy o niepokojących objawach oraz ustalamy, czy rzeczywiście istnieje potrzeba wykonania pełnej diagnozy ADHD.

Podczas takiego spotkania specjalista:

• analizuje zgłaszane trudności i ich wpływ na życie dziecka,

• sprawdza, czy objawy występują w więcej niż jednym środowisku (np. w domu i w szkole),

• zadaje pytania o historię rozwoju dziecka, wydarzenia z życia rodziny, relacje i wcześniejsze interwencje.

Jeśli uznaje, że diagnoza jest wskazana – ustala z rodzicami plan postępowania. Jeśli nie – może zaproponować inną formę pomocy, np. psychoedukację, wsparcie wychowawcze czy terapię indywidualną.

2. Rozbudowany wywiad z rodzicami – poznajemy dziecko z Waszej perspektywy

Ten etap pozwala zrozumieć historię rozwoju dziecka – od okresu prenatalnego aż do chwili obecnej. To jeden z najważniejszych etapów diagnozy.

Rozmawiamy m.in. o:

• ciąży, porodzie i okresie niemowlęcym,

• osiągnięciach rozwojowych (chodzenie, mowa, kontakty społeczne),

• funkcjonowaniu dziecka w domu, w przedszkolu/szkole i w grupach rówieśniczych,

• stylu wychowawczym i metodach reagowania na trudne zachowania,

• mocnych stronach dziecka – co lubi, w czym czuje się dobrze, co sprawia mu radość.

Dzięki temu wywiadowi możemy zidentyfikować czynniki ryzyka, ewentualne współwystępujące trudności oraz kontekst, w jakim rozwijają się objawy.

3. Wywiad środowiskowy – spojrzenie nauczycieli i wychowawców

ADHD objawia się nie tylko w domu. Dzieci często prezentują inne zachowania w szkole czy przedszkolu niż w rodzinie. Dlatego tak istotne jest zebranie opinii od osób, które znają dziecko w innych kontekstach społecznych.

Wywiad środowiskowy polega na:

• prośbie o wypełnienie specjalnych kwestionariuszy przez nauczycieli,

• czasem – telefonicznej rozmowie specjalisty z wychowawcą,

• analizie zeszytów, prac pisemnych czy opinii pedagogiczno-psychologicznych (jeśli są dostępne).

To pozwala zyskać pełniejszy obraz funkcjonowania dziecka, jego trudności i zasobów w środowisku szkolnym.

4. Spotkania indywidualne z dzieckiem – diagnoza „w akcji”

W trakcie kolejnych spotkań psycholog obserwuje dziecko podczas rozmowy, zabawy, wykonywania testów i zadań diagnostycznych. Wszystko odbywa się w atmosferze bezpieczeństwa i bez presji – dziecko nie musi niczego udowadniać, nie jest oceniane.

Obserwujemy:

• poziom uwagi i koncentracji,

• impulsywność i kontrolę zachowania,

• styl pracy (czy dziecko kończy zadania, czy się rozprasza, czy działa chaotycznie),

• umiejętności społeczne i komunikacyjne,

• reakcje emocjonalne, frustrację, napięcie.

Stosujemy standaryzowane testy psychologiczne, które pomagają ocenić rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny, dostosowane do wieku i możliwości dziecka.

5. Kwestionariusze diagnostyczne – rzetelne narzędzia w ocenie objawów

W procesie diagnozy ADHD wykorzystujemy narzędzia o wysokiej trafności i rzetelności, takie jak:

• Conners 3 – zestaw kwestionariuszy dla rodziców, nauczycieli i samooceny dziecka, który pozwala ocenić objawy nadpobudliwości, impulsywności, problemów z uwagą i regulacją emocji,

• CBCL/6-18 (Kwestionariusz Zachowań Dziecka) – narzędzie oceniające szersze spektrum problemów emocjonalnych i behawioralnych,

• inne testy poznawcze i obserwacyjne – zależnie od wieku dziecka i specyfiki zgłaszanych trudności.

To dzięki nim możemy z dużą precyzją ocenić, czy objawy spełniają kryteria diagnostyczne ADHD oraz czy nie są one objawem innego zaburzenia (np. lękowego, spektrum autyzmu, zaburzeń językowych).

6. Podsumowanie i omówienie wyników – wspólne planowanie dalszych kroków

Po zakończeniu wszystkich etapów zapraszamy rodziców na spotkanie podsumowujące. Omawiamy wówczas:

• wnioski z obserwacji i testów,

• rozpoznanie (jeśli zostaje postawione),

• opinię psychologiczną lub zaświadczenie o diagnozie ADHD,

• rekomendacje dotyczące dalszego wsparcia – np. terapii psychologicznej, psychoedukacji, konsultacji psychiatrycznej, modyfikacji szkolnych.

To także moment na zadawanie pytań, rozwiewanie wątpliwości i wspólne zaplanowanie kolejnych kroków. Dla wielu rodzin jest to moment ulgi – nareszcie wiedzą, z czym mierzy się ich dziecko i jak mogą mu realnie pomóc.

Ile trwa diagnoza ADHD?

Proces diagnostyczny w Neuromentis zwykle obejmuje 4 do 6 spotkań, rozłożonych na kilka tygodni. Każde spotkanie ma swoją funkcję i warto dać sobie czas, by przejść przez ten proces bez pośpiechu. Dzięki temu mamy pewność, że diagnoza jest pogłębiona, rzetelna i wiarygodna.

Co otrzymuje rodzina po zakończeniu diagnozy?

Po zakończeniu procesu diagnostycznego przekazujemy rodzinie:

• opinię psychologiczną lub zaświadczenie opisujące funkcjonowanie dziecka,

• rekomendacje terapeutyczne i edukacyjne, dostosowane do realnych potrzeb,

• konkretne zalecenia dotyczące dalszego postępowania, np. wskazania do terapii, konsultacji psychiatrycznej czy wsparcia szkolnego.

Najważniejsze jednak – rodzina otrzymuje zrozumienie. Wiedza o tym, z czym dziecko się mierzy, dlaczego zachowuje się w określony sposób i jak można mu pomóc, daje ulgę i nadzieję.

Diagnoza to nie etykieta. To droga do realnej zmiany.

Zbyt często ADHD bywa upraszczane – do opinii o „niegrzecznym dziecku” lub „braku dyscypliny”. Tymczasem za tymi zachowaniami stoi układ nerwowy, który działa inaczej. Diagnoza to nie przyklejenie łatki. To narzędzie, które otwiera drzwi do skutecznej pomocy.

W Neuromentis zapewniamy dzieciom i ich rodzinom:

• proces diagnostyczny bez pośpiechu i oceniania,

• bezpieczną atmosferę podczas spotkań,

• empatyczne podejście do każdego przypadku,

• wsparcie nie tylko w diagnozie, ale i w dalszej terapii.

Masz pytania? Jesteśmy aby na nie odpowiedzieć.

Jeśli widzisz u swojego dziecka objawy, które Cię niepokoją – skontaktuj się z nami.
W Neuromentis jesteśmy po to, by pomóc zrozumieć, nie oceniać. Wspólnie znajdziemy drogę do lepszego funkcjonowania Twojego dziecka i całej rodziny.

Umów się na wizytę:
📍 Lublin, ul. Narutowicza 61/2
📞 571 803 222